D&D
De Grote Vriendelijk Spin op je werkplek: waarom D&D me leerde dat AI ons niet zal vervangen
Het is opvallend hoe bepaalde momenten uit het dagelijkse leven een parallel zijn voor grotere trends en bewegingen in de wereld. Zo zorgde een Giant Spider dit weekend voor een gedachtensprong over hoe AI de werkrelaties zou veranderen. Of eigenlijk, dat het misschien wel meevalt. Ik neem je mee in een verhaal over elven, draken, spinnen en hoe dat te maken heeft met AI op de werkvloer.
We spelen met ons gezin geregeld Dungeons & Dragons. Ik ben de Dungeon Master, de spelleider die mijn vrouw en twee kinderen door avonturen leidt. Ze hebben elk een karakter en beleven verhalen vol monsters, gesprekken met mysterieuze figuren en onverwachte wendingen. Op dit moment spelen we The Lost Mines of Phandalin, een beginnersspel om alle mogelijkheden van D&D te ontdekken.
Maar toen kwam het echte spel
In dit spel beleven de spelers allerlei avonturen. Die avonturen probeer ik goed voor te bereiden, zodat ik ongeveer weet wat wanneer gaat gebeuren en hoe ik er op kan reageren. We waren op het punt dat ze in een mogelijk gevecht zouden gaan met een Giant Spider. Ik had dit al behoorlijk voorbereid, hoe een grote spin met acht poten en een groot web, kan strijden tegen twee elven en een draak (geloof me, ik weet dit naar de toekomst van werk te brengen…) waar de kans groot is dat ze in het web verstrikt raken. Ik zag het al helemaal voor me, het zou een episch gevecht worden!
Tot mijn dochter een uitspraak deed die ik niet verwachtte. Ze zei plotseling, vlak voor het gevecht zou losbarsten: âIk heb het idee dat dit best een aardige spin is!â
Wacht, wat?
Ik was verrast en tegelijk heel nieuwsgierig. Dat zou interessant zijn! D&D is bij uitstek het spel om met zulke situaties om te gaan. Door een Insight check te doen met de D20 dobbelsteen, bleek direct dat de spin inderdaad goedaardig is.
Ineens moest ik improviseren, mijn hele voorbereide scenario omgooien en beslissingen maken. Op dat moment heb ik ook niet de beschikking tot AI. Ik zou mijn laptop erbij kunnen houden of de telefoon kunnen pakken, maar om de flow van het spel erin te houden wil ik dat liever niet doen. Te veel pauzes van “oh ik moet even aan AI gaan vragen hoe ik dit moet doen” breken de magie van het samen spelen.
De perfecte AI leermeester
Als junior Dungeon Master ben ik nog volop het spel aan het leren. Voor voorbereiding vind ik AI fantastisch. Ik kan scenario’s uitwerken, brainstormen over verhaallijnen en de spelwereld verrijken met details die ik zelf nog niet zou hebben bedacht. Als assistent bij het leren en voorbereiden is kunstmatige intelligentie onverslaanbaar. Tegelijk is het een glijdende schaal. Als beginnend DM kan ik nog niet precies inschatten wanneer bepaalde situaties complexer worden, hoeveel ik eigenlijk in gedachten moet houden in gevecht-situaties en hoever ik met de spelers kan gaan in het volgen van alle regels. Zij zijn net als ik ook beginners. Mijn AI weet nog niet goed wanneer het moet stoppen met meedenken en situaties onder woorden brengen. Er is altijd wel meer te vragen en uit te leggen. Ik heb het nog niet voor elkaar gekregen dat een AI zegt: âTot hier en niet verder, ik vind dat je nu eens moet gaan spelen en deze stappen gaat zetten.â
Samen spelen is cruciaal
Menselijke creativiteit en aanpassingsvermogen worden cruciaal wanneer teams plotseling van richting veranderen, onverwachte uitdagingen opduiken of sociale en emotionele intelligentie vereist is. In D&D is dat het moment waarop de AI-ondersteuning ophoudt en de echte improvisatie begint. Mijn ervaring achter het DM-scherm blijkt verrassend veel te zeggen te hebben over de toekomst van werk en de rol van AI in onze beroepen. Net zoals in D&D zien we in de tech-wereld een soortgelijke discussie. Er is angst dat AI onder andere junior programmeurs en designers overbodig zal maken, maar de realiteit is genuanceerder. Net als dat AI zeker niet de rol van een Dungeon Master kan overnemen. Juist vanwege de onverwachte en creatieve wendingen die het spel kan nemen. Die momenten zullen net zo goed op de werkvloer plaatsvinden. Een gesprek bij de koffie kan een project een andere richting geven. Een opdrachtgever komt onverwacht met extra wensen. Iemand wordt ziek. Het echte leven is een messy omgeving waar AI nog moeite mee heeft. Alsof je in een D&D spel zit.
AI is uitstekend in uitleggen en standaardoplossingen, maar mensen blijven onmisbaar voor real-time beslissingen, creatieve doorbraken en het navigeren van sociale dynamiek. We zitten niet in een situatie van mens versus AI, maar van mens met AI. We zijn niet overgeleverd aan het idee dat AI iets is waar we geen controle over hebben of waar we geen invloed op hebben. AI is niet zoiets als de stand van de zon of de getijden. Zoals Joan Westenberg het verwoord: âArtificial Intelligence is a product of human choices and values, not some divine force of nature"
Het ambacht van goed genoeg
De toekomst ligt niet in het vervangen van junior professionals door AI, maar in het leren samenwerken met AI als een zeer bekwaam, maar beperkt instrument. Net zoals de spelsituatie tijdens D&D ons leert dat AI de perfecte assistent is voor voorbereiding en regels, maar de menselijke DM Ă©n de spelers het verhaal levend maken.
Ik verwacht dat we dit in meer beroepsgroepen en sectoren gaan zien. Zeker die waar creativiteit, aanpassingsvermogen en menselijke intuĂŻtie van belang zijn. Daar gaan we beter zien hoe AI ons moet ondersteunen met feitelijke informatie uit het collectieve geheugen van de mensheid. Maar cruciale beslissingen, creatieve wendingen en weten wanneer iets genoeg is, dat blijft mensenwerk.
Zo gaf Ben Affleck een fraai, kort college van 2 minuten hoe hij de rol van AI ziet in de filmindustrie. Zijn centrale boodschap: âCraftsman is knowing how to work, Art is knowing when to stopâ. AI is verschrikkelijk goed in het maken van gepersonaliseerde, afgeleide vormen van een film. Het brengt de visual FX industrie in gevaar omdat het veel duur en arbeidsintensief werk kan overnemen. Maar AI heeft niet het gevoel van smaak, van weten wanneer iets genoeg is. Die momenten, dat blijft het mensenwerk dat we nodig hebben. Om te verrassen, om ons op een verkeerd been te zetten, te ontroeren en iets te laten voelen.
De les van de vriendelijke spin
Die Giant Spider die mijn spelers als potentiële vriend benaderden? Die situatie had geen AI kunnen voorzien of voorbereiden. Het was de pure creativiteit en verwondering van mijn dochter die een mogelijk gevecht omdraait in een andere verhaallijn. Daarom zal AI de mens niet vervangen.
We kunnen er wel prima mee samenwerken. AI als een meer en meer betrouwbare assistent die je helpt om te leren en voor te bereiden. Maar ter plekke, in een werksituatie kun je als mens snel en behendig manoeuvreren. Je intuĂŻtie gebruiken, inspelen op de dynamiek die je ziet gebeuren. Dat spelen, dat experimenteren, dat hebben we nodig en moeten we meer mogelijk maken bij onszelf. Vertrouw op je vermogen om real-time creatieve oplossingen te bedenken. Of het nu gaat om een werkopdracht die plots van scope, team of tijd verandert, of om een grote spin in een verlaten stadje.
Met je familie draken verslaan
De terugkerende lezer weer dat ik een sidehustle heb als Dungeon Master voor mijn gezin in onze Dungeons and Dragons sessies. De DM is de grote puppetmaster van het spel. De DM kan het spel richting geven, houdt de vaart er in, neemt de spelers mee en is degene die weet wat er gaat komen in het volgende dorpje, voorbij die bocht met die dikke boom of als je tĂłch besluit die verlaten ruĂŻne in te lopen…
Ik ben er inmiddels achter, de rol van DM is Ă©cht geen sinecure. Zeker niet als je, zoals ik, het zo goed mogelijk wilt doen en je geliefden een spannend avontuur wil laten beleven. Veel regels, veel mitsen en maren. Ik ken die regels echt niet mijn hoofd en ik vind het nog lastig om me vrij te bewegen in die fantasiewereld van D&D. Dus ik praat veel met Claude (het lieve broertje van ChatGPT) en heb mijn eigen AI-model gemaakt, gebaseerd op de officiele handleiding, de monster manual met alle monsters en hun karakteristieken, mijn eigen geschreven teksten met uitleg in mijn eigen woorden.
Dat alles voedt mijn virtuele DM-hulp. Die me geduldig een scenario uitlegt wat ik voor ogen heb, me vertelt me hoe een surprise attack werkt en hoe zich dat verhoudt tot de reacties van de tegenpartij. Het legt voor de zoveelste keer enorm geduldig uit wat het verschil is tussen Strength en Dexterity als karakter. Het geeft voorbeeld dialogen die ik kan gebruiken om het verhaal verder te krijgen.
Maar uiteindelijk zit ik wel op zaterdagmiddag aan het hoofd van de tafel en spelen we het spel. En gebeurt er op dat moment toch iets onverwacht (de zombies bleken sterker dan gedacht en niemand luisterde naar de bansheeâŠzuchtâŠ.) en ik moet dan als DM improviseren hoe we verder gaan. Dan is zoân hallucinerend datacenter in Silicon Valley weinig behulpzaam kan ik je vertellen.
In een eerdere blogpost had ik het over Kennisexpressie. Deze blogpost is voortgekomen uit een reactie op dat artikel in de Digitale Fitheid community. Want wat ik op die zaterdag meemaakte, als je moet improviseren, dat heeft alles te maken met kennis internaliseren. Want alleen als je de kennis echt eigen maakt, als je de meters maakt om een specifieke regel in je eigen woorden uit te leggen, dan kun je on the spot meegaan in het verhaal, meebewegen, draaien.
Tegelijk leer ik veel van mijn AI-model, ik laat hem samenvattingen schrijven van een aantal regels die ik in Obsidian weer verder verwerk. Ik lees delen van het Players Handbook, kijk naar how-to videoâs. Om de kennis nog beter te internaliseren. Ik ben er van overtuigd dat een goed getraind AI-model met de juiste databronnen, getweaked op jouw voorkeur van schrijf- en discussiestijl, je echt kan helpen om je eigen breincellen op gang te helpen. Het is een onvermoeibare gesprekspartner op een heel specifiek domein.
Maar een AI zal het nooit winnen van een live sessie D&D aan tafel waar je zoon van 13 vol blijdschap opspringt omdat hij bij de perfecte worp heeft gedaan. Nu kan hij eindelijk de zombies definitief uitschakelen met de paarskleurende vlammen die uit zijn drakenbek komen. Dat zijn de herinneringen die een AI je nooit kan geven en die voor nu altijd geĂŻnternaliseerd zijn in onze familieherinnering.
Voorbereidingen als DM
Mijn weekend begon vrijdagavond met het inlezen van Lost Mines of Phandelver, deel 3 âThe Spiderâs Webâ. Het plan is dat we zondag weer een familie Dungeons & Dragons middag hebben, waar ik de Dungeon Master (DM) ben. In dit deel spelen we een aantal mini-quests, variĂ«rend in moeilijkheidsgraad. Ik zoek nog uit wat de meest interessante route is voor elke speler, met hun achtergrond, krachten en voorkeuren. Zo zal Finn meer interesse hebben om een draak tegen te komen dan een gesprek aan te gaan met de Ghost of Neverwinter Wood.
(Afbeelding door Nikki Dawes)
Inmiddels ben ik tot de conclusie gekomen dat het goed is voor een DM om zelf uitgebreid notities bij te houden over het verloop van het spel. Wie heeft welke schatten gevonden, hoeveel XP heeft iedereen, welke NPCâs (Non Playable Character) zijn ze tegengekomen onderweg? Deze zaterdagochtend is dan ook gevuld met tabbladen voor tips hoe je als DM het beste je notities kunt maken. Zoals met deze Fieldnotes notitieboeken, of een 3D Dragons Journal Writing Notebook (niet meer verkrijgbaarâŠ)
Uiteraard kom ik net zo eenvoudig weer in het doolhof van Obsidian en D&D zoals een paar weken terug. Nu is het Obsidian-specialist Nicole van der Hoeven die me het pad leidt. Ze legt uit hoe zij als DM gebruik maakt van Obsidian tussen de spelsessies door, om de wereld van het spel verder vorm te geven en uit te werken. Haar uitwerking in Obsidian als speler van D&D is minstens zo interessant om door te nemen. Nicole nam een livestream op met Andy Polaine, over het maken van notities in Obsidian tijdens het spelen van RPGâs.
Het wordt een leuke zaterdag om alles voor te bereiden!
Obsidian als hulpmiddel voor Dungeon Masters
De Obsidian en PKM community groeien als kool. Dat is niet zo gek. De belofte dat Obsidian je kan helpen om je eigen kennis te linken en je kan helpen een tweede brein te maken, is natuurlijk fantastisch. Maar Obsidian is meer dan alleen een applicatie om je persoonlijke kennisbank in te bouwen. Het hoeft niet allemaal om academische of professionele kennis te gaan.
Ik schreef al dat ik me de laatste tijd bezig hou met de wereld van Dungeon Master (DM). We proberen als gezin al langere tijd in Dungeonâs and Dragons te komen. Dat gaat steeds beter, nu ik me heb opgeworpen als DM. Niet dat ik veel ervaring heb in het spelen van D&D. Totaal niet zelfs. Maar waarom zou dat me tegenhouden. Ik probeer het gewoon en aangezien we allemaal beginnende spelers zijn, ontdekken we de mogelijkheden samen en leren we van elkaar. Wel zo leuk!
âšMaar nu ik deze video ontdek, waarin Obsidian is ingericht als de ultieme digitale sidekick voor elke DM. Mijn mond viel open. Ik heb de afgelopen jaren behoorlijk wat videoâs gezien van hele gelikte Obsidian vaults, vol met notities die vooral gaan over het maken van notities en het opzetten van Zettelkasten structuren. Heel meta allemaal. Maar wat Josh Plunkett allemaal mogelijk maakt in zijn vault maakte me enorm enthousiast. Ik zie veel bekende plugins zoals Dataview, Templater, Excalidraw en Kanban. Maar tegelijk is er nog zoveel moois te ontdekken hĂłe hij het inzet en hoe alles aan elkaar is gelinkt.
Bekijk de video, bestudeer de bijbehorende site en bedenk hoe je ideeĂ«n uit de Dungeon Master Vault kunt gebruiken voor je eigen vault. Ik vind het fascinerend. Ik heb nog enorm veel te leren in alle game mechanics van D&D en in mijn rol als DM. Ik zou nog niet het volle potentieel uit zoân vault halen. Maar ik zie wel het bewijs dat Obsidian voor elk onderwerp is in te richten en te gebruiken.
Ik bedenk me nu, zou Josh geen mooie gast zijn op de aankomende PKM Summit, 14 en 15 maart in Utrecht?
Dungeons and Dragons avond
Afgelopen zaterdag hebben we het vervolg gespeeld op onze oudjaarsavond DnD quest. Ik kom er net achter dat ik daar nooit over gepost heb. Maar dat was mijn vuurdoop als Dungeon Master. We spelen het spel Lost Mines of Phandelver, we begonnen er in februari 2024 al mee. We hielden een lange pauze, maar nu gaan we weer! Deze keer mochten de avonturiers in de Redbrands Hideout op zoek naar de mysterieuze Glasstaff. Langs het Notic monster, over het ravijn springend, een weg bluffend langs dronken, gokkende soldaten, om uiteindelijk via de Wizardâs Workshop in de werkkamer van Glasstaff te komen. Waar het verhaal een verrassende wending krijgtâŠ
Ik groei stukje bij beetje in mijn rol als Dungeon Master. Deze keer had ik spellcards geprint en een plattegrond van de Redbrands Hideout zo geknipt dat ik steeds een kamer kon aansluiten. Op deze manier blijft het voor de spelers verrassend wat ze te wachten staat. En komen ze na de sessie er achter dat de DM echt een puppetmaster isâŠ
Omdat we (nog!) niet in de rabbithole zijn gestapt van custom DnD 3D geprinte minifigures, heb ik in de speelgoed ton gegraaid. En toegegeven, een quest in de donkere tunnels van Tresendar Manor krijgt een hele andere vibe als de groep bestaat uit een Pokemon draak, een Minion en een Lego minifigâŠ
