Vanavond zag ik twee TED talks. Allereerst de digitale noodklok van Carole Cadwalladr. De journaliste waarschuwde in 2019 op hetzelfde podium voor de groeiende en ongebreidelde macht van BigTech, wat leidde tot rechtszaken die haar leven en werk bedreigden. Nu is ze terug, strijdlustig. En angstig. Voor wat komen gaat als ze nu weer de lijnen verbindt. De lijnen tussen de geopolitieke macht en de AI-techreuzen die zich nestelen in het centrum van de politiek. Haar verhaal is 17 minuten luisteren naar een oproep voor digitale ongehoorzaamheid, voor een publiek dat zichtbaar ongemakkelijker wordt door haar boodschap.

Daarna keek ik de fireside chat tussen TED directeur Chris Anderson en OpenAI CEO Sam Altman. Een minstens zo ongemakkelijk gesprek, omdat Anderson Altman verleidt meer te vertellen over zijn ethische en morele roadmap. Iets waar Altman deels in mee gaat, waar je merkt dat hij soms echt even na moet denken wat hij op welke manier zegt. Ik vraag me af of Altman anders op het podium zou zitten als Cadwalladr niet een dag eerder haar uitspraken op hetzelfde podium had gedaan. En hem direct aansprak. Ik kreeg het idee dat hij zich nu wat terughoudend opstelde. Veel van zijn uitspraken zijn in de trant “het zou anders moeten” en “wat we nodig hebben”, zonder daar al te veel eigen invulling aan te geven. Want daarmee legt hij de toekomst van OpenAI vast. Hij lijkt zich in te dekken dat hij het wel anders zou willen, maar dat het niet aan hem zal liggen als het toch anders loopt.

Hij kan bedachtzaam zijn en op het podium balanceren tussen fascinatie van de innovatie en de maatschappelijke implicaties. Ondertussen is hij onderdeel van de broligarchy en rolt hij open en bloot een systeem uit in OpenAI dat nu alle herinneringen en gesprekken die we hebben met de AI kan gebruiken voor toekomstige gesprekken. Het Stasi-gebouw van Cadwalladr wordt op klaarlichte dag onder onze neuzen gebouwd.

Ik hou van de technologie die OpenAI en anderen ontwikkelen en wat het mogelijk kan maken. Het fascineert me mateloos, net als het World Wide Web me 30 jaar geleden op het pad bracht waar ik nu ben. Maar tegelijkertijd zijn de gevaren en de implicaties torenhoog en overduidelijk. Zoals Cadwalladr zegt, “Politics is technology now”. Elke nieuwe innovatie kun je niet meer zien zonder de grote politieke en maatschappelijke veranderingen die het met zich meebrengt. Zoals Altman zelf zijn verhaal afsluit, als onze (klein-)kinderen in een wereld opgroeien, waar de door mensen gemaakte omgeving vele malen slimmer is dan zij zelf, door AI, wat voor wereld is dat dan? Hoe kunnen we veranderen van een dystopische cyberpunk naar een utopische solarpunk?